Skrzypce

 

Skrzypce

         Są instrumentem z rodziny instrumentów smyczkowych, ponieważ dźwięk wydobywany jest głównie za pomocą smyczka. Jako instrument solowy pełni raczej funkcję melodyczną  z towarzyszeniem harmonicznego akompaniamentu np. fortepianu, orkiestry lub innych instrumentów.

Skrzypce jako przedmiot są małe, lekkie, delikatne. Możliwości techniczne i różnorodność wydobywanego dźwięku wydają się być nieskończone. Ograniczane jedynie możliwościami technicznymi wykonawcy.

Co zrobić by rozpocząć grę na skrzypcach ?

         Pierwszym krokiem jest oczywiście nabycie instrumentu. Istotne jest, aby dobrać odpowiedni rozmiar instrumentu, który będzie dopasowany do grającego. Należy stanąć prosto, wyciągnąć lewą rękę całkowicie prostą w bok, tak by utworzyła kąt prosty z korpusem i zmierzyć jej długość najlepiej kogoś poprosić o pomoc. Mierzymy od środka dłoni całe ramię, aż do szyi.

Rozmiary skrzypiec :

4 / 4 (całe skrzypce)         – 58,42 cm lub więcej 

3 / 4 (trzy czwarte)           - 55,88 cm

2 / 4 (połówki)                 - 50,80 cm

1 / 4 (ćwiartki)                 - 45,72 cm

1 / 8 (ósemki)                  - 40,64 cm

1 / 16 (szesnastki)            - 35,56 cm

1 / 32 (trzydziestodwójki) – 33,00 cm

 Techniki gry na skrzypcach

Pizzicato - szarpanie strun palcami.

Staccato - wykonuje się poprzez natychmiastowe uciszenie struny po jej szarpnięciu, lub poprzez szarpanie strun już lekko przytrzymanych. Skraca się długość trwania dźwięku przez co dźwięk jest oddzielony, oderwany.

Vibrato - wibracja palcowa.

Tremolo  - szybkie powtarzanie dźwięku przy zmiennych, drżących ruchach smyczka.

Flażolety - w przypadku skrzypiec wyróżniamy dwa rodzaje flażoletów: naturalne, wykonywane przez lekkie dotknięcie palcem pustej struny w określonym miejscu oraz kwartowe, wykonywane przez przyciśnięcie struny pierwszym palcem i lekkie dotknięcie jej czwartym.

 Historia powstania skrzypiec

         Skrzypce są instrumentem zaliczanym do grupy chordofonów, czyli instrumentów strunowych. W tej grupie są najmniejszym instrumentem smyczkowym.Przez wiele lat dla historyków pewnym było, iż domem ojczystym skrzypiec są Włochy.

            Po raz pierwszy użyto tam nazwy skrzypce w 1523 roku. Najstarsze malowidło przedstawiające skrzypce w obecnej postaci pochodzi z malowideł w kościele św. Krzysztofa w Vorcelli Madonna degli aranci Gaudenzio Ferrari z 1529 roku. Zaś pierwszy znany historycznie występ z użyciem skrzypiec miał miejsce w czasie wizyty cesarza Karola V i króla Franciszka I u papierza Pawła III w. Boloni w 1538r.

          Pewność ta zostala jednak zachwiana, kiedy podczas powojennych badań archeologicznych prowadzonych w Polsce, znaleziono instrumenty z XI wieku -gęśle z Opola, które według kilku badaczy mogą świadczyć o tym , iż historia skrzypiec rozpoczyna się właśnie w Polsce. Już w 1545r niemiecki teoretyk Martin Agricola w swym traktacie "Musica Instrumentalis Deutsch wspominał o Polnische geige (skrzypcach polskich).

          Barok  to okres panowania skrzypiec barokowych. Były one bardzo rozpowszechnionym instrumentem.  Od wsółczesnych skrzypiec różniło je to, iż miały krótszą szyjkę oraz płaski i krótki gryf. Struny wykonane były z jelit zwierzęcych i nie używano wówczas podbródka.
          Najwybitniejsze rody zajmujące się lutnictwem  to Amati i Guarneri. W Polsce zaś rody lutnicze to Grobliczowie i Dankwartowie. Najwybitniejszą jednak postacią lutniczą jest bez wątpienia Antonio Stradivari. Jego twórczość obecnie uznana jest za najcenniejszą, choć swoje instrumenty tworzył wraz ze swymi synami i uczniami.

Budowa skrzypiec

               Pudło rezonansowe zbudowane jest najczęściej z płyt świerkowych i jaworowych . Płyty mają wycięcia boczne w kształcie litery C. Na górnej stronie skrzypiec znajdują się dwa otwory, w które przypominają literę f .Otwory te nazywane są efami. Pomiędzy płytami najczęściej widnieje drewniany kołeczek zwany duszą. Przenosi on drgania z płyty górnej na dolna. Do pudła skrzypiec zamocowana jest specjalna szyjka, a na której znajduje sie najważniejszy element skrzypiec czyli gryf. Zwieńczeniem gryfu jest komora kołkowa zwykle zakończona główką w kształcie ślimaka.

             Struny skrzypiec, oparte na mostku napinane są za pomocą kołków. Nazywam je motylkami. Na skrzypcach są też śrubki służące dokładnemu dostrajaniu skrzypiec. Materiałem z którego buduje się skrzypce jest zazwyczaj metal. Ma on znaczny wpływ na intonacje i brzmienie instrumentu.
Drugim zupełnie odzielnym elementem skrzypiec jest smyczek. Jest to prawie zawsze wykonany z drewna, sprężysty pręt, na który naciąga się włosie. Włosie z początku umieszczane jest w główce smyczka, a po drugiej stronie smyczka – w żabce. Żabka jest zwykle drewniana, ale może być też plastikowa. Zdarzają się także żabki z kości słoniowej. Na końcu żabki znajduje się śrubka, która służy do odpowiedniego naciągnięcia włosia.
Skrzypce posiadają cztery struny. Dźwięki bez kładzenia palców na struny to odpowiednio – g (196Hz), d1 (293,7Hz), a1 (440Hz), e2 (659,3Hz). Skrzypce obejmują zakres dźwięków od g do e4.