Wiolonczela

Historia wiolonczeli

Początki wiolonczeli sięgają XVI wieku. Pierwszym znanym twórcą wiolonczel był Nicola Amati (zmarły 1684), jednak dopiero jego uczeń, słynny Antonio Stradivari, stworzył standard instrumentu obowiązujący do dziś. Między innymi ustalił jej długość na 29 1/2 cala (75 cm) o dwa cale mniej niż wiolonczeli Amatiego (80 cm). Wiolonczela posiada piękne, niskie, melancholijne brzmienie, choć w wysokim rejestrze brzmi jasno i ciekawie. Będąc częścią kwartetu smyczkowego, orkiestry kameralnej i symfonicznej jest także ważnym instrumentem solowym. Od czasów baroku do współczesności powstała olbrzymia liczba utworów muzycznych specjalnie na wiolonczelę. Za pierwsze utwory solowe uznawane są kompozycje Domenica Gabriellego z 1689 r. Do najstarszych wykonywanych obecnie utworów należy "Sześć suit na wiolonczelę solo" Jana Sebastiana Bacha. Mimo to, w muzyce barokowej wiolonczela była zazwyczaj instrumentem realizującym podstawę harmoniczną, czyli basso continuo. W drugiej połowie XVIII wieku stopniowo usamodzielniała się. Do emancypacji wiolonczeli ogromnie przyczynił się wirtuoz tego instrumentu Luigi Boccherini. Do popularności wiolonczeli przyczynił się też fakt, iż grało na niej wielu arystokratów. Najsłynniejszym wśród wiolonczelistów był Fryderyk Wilhelm II, król Prus. Ze względów obyczajowych na wiolonczeli grywali niemal wyłącznie mężczyźni.Na początku XX wieku nieliczne kobiety-wiolonczelistki trzymały instrument z boku, a nie tak, jak to jest dziś normą dla wszystkich: między nogami. W XX wieku wiolonczela przeżyła prawdziwy rozkwit. Znakomici wykonawcy wprowadzili wiolonczelę do sal koncertowych jako instrument solowy.  Najstarszą wiolonczelą będącą do dzisiaj w użyciu jest instrument wykonany w 1566 roku przez Andrea Amatiego dla orkiestry francuskiego króla Karola IX. Gra na nim niemiecki wiolonczelista Julius Berger.

Budowa wiolonczeli

  Z wyglądu wiolonczela jest podobna do skrzypiec lecz jest o wiele większa. Pudło rezonansowe ma wycięcia po bokach w kształcie litery "C", jest znacznie większe. W górnej płycie znajdują się dwa otwory rezonansowe w kształcie litery "f". Gryf  zakończony główką w kształcie ślimaka. 4 struny - strojone kwintami (C, G, D, A) podparte są na mostku i zaczepione są o strunnicę, w której z reguły znajdują się maszynki służące dostrajaniu instrumentu, a za ich naciąg odpowiadają kołki znajdujące się w główce. W dolnej części pudła rezonansowego znajduje się rozkładana nóżka na której opiera się instrumint o podłogę. Smyczek - składa się z drzewca, szpica, włosia, żabki i śrubki do naprężania i rozluźniania włosia. Włosie smyczka smaruje się kalafonią by zapobiec ślizganiu się go po strunach. Na wiolonczeli gra się siedząc, gdzie pudło rezonansowe znajduje się między kolanami wiolonczelisty. Gryf skierowany pionowo ku górze znajduje się na wysokości ramienia i przedramienia muzyka. Lewą rękę podnosi go gryfu i dociska palcami struny. Jest to samodzielny solowy instrument ale może być traktowana także jako instrument orkiestrowy.Struny wiolonczeli były niegdyś wykonywane z preparowanych jelit zwierzęcych lub z linek tkanych ze srebrnych drutów. Współcześnie niemal wyłącznie wykonywane są ze stali.Instrument ma cztery struny normalnie strojone w kwintach do następujących dźwięków (począwszy od najniżej strojonej) - C (65.4Hz), G (98Hz), d (146,8Hz),a (220Hz), i obejmuje zakres dźwięków od C do a². Tessitura wiolonczeli w orkiestrze jest oczywiście mniejsza i obejmuje skalę C–c².